Wakacje z dziećmi – apteczka

Wyjazd na wakacje z małymi pociechami może stanowić nie lada wyzwanie. Co zabrać na wyjazd z dziećmi do podróżnej apteczki?

Choroba lokomocyjna

Choroba lokomocyjna najczęściej dotyczy dzieci między 2 a 6 rokiem życia. W trakcie jazdy staraj się skupić uwagę dziecka na czymś innym niż podróż, ogranicz jego kontakt ze sprzętem elektronicznym (nie włączaj mu bajki na telefonie). Profilaktycznie możesz zabrać preparaty zawierające w swoim składzie imbir. Większość dostępnych preparatów z imbirem może być podawana od 3 roku życia. Starszym dzieciom (od 6 roku życia) można także podawać preparaty zawierające dimenhydraminę.[[1],[2],[3]]

Ukąszenia

Wakacyjny klimat sprzyja licznym ukąszeniom przez owady, co może powodować u Twojego dziecka dyskomfort. W aptece znajdziesz preparaty mające za zadanie odstraszać insekty (repelenty). Wybierając środek, zwróć uwagę na zalecenie wiekowe. Niektóre substancje nie są wskazane do stosowania przez małe dzieci lub powinny być stosowane w niższych stężeniach. Przykładowo, wiele repelentów zawiera jako składnik aktywny DEET. Dzieci poniżej 2 miesiąca życia nie powinny mieć kontaktu ze stężeniami DEET powyżej 30%. Nakładając produkt na skórę dziecka, unikaj rozpylania na okolicę oczu, ust oraz dłoni (dzieci mają tendencję do wkładania rąk do ust oraz pocierania oczu).

Do apteczki możesz zapakować także środek łagodzący po ukąszeniach, zawierający np. dimetynden lub hydrokortyzon. Obie substancje dostępne są w postaci maści lub żeli do stosowania miejscowego. Preparaty należy nakładać punktowo, nie na duże powierzchnie. W przypadku hydrokortyzonu należy skonsultować z lekarzem lub farmaceutą stosowanie preparatu u dzieci młodszych niż 12 lat.

Wracając z zewnątrz, dokładnie przejrzyj swoje i dziecka ciało, czy przypadkiem nie znajduje się na nim kleszcz. Kleszcze mogą przenosić bakterie wywołującą m.in. boreliozę. Jeżeli dostrzeżesz insekta, wyciągnij go za pomocą pęsety. Złap go za tyłów, tuż przy skórze i pociągnij do góry. Staraj się nie ściskać go za mocno ani wykręcać.[[4]]

Otarcia i skaleczenia

Małe dzieci są w ciągłym ruchu, uwielbiają zabawę na zewnątrz. Sprzyja to otarciom i skaleczeniom. Nie zapomnij zabrać na wakacje kompresów, plasterków oraz środka do odkażania (może zawierać np. oktenidynę).

Filtry przeciwsłoneczne i środki łagodzące oparzenia  

Wychodząc z dzieckiem na zewnątrz, pamiętaj o ochronie przed słońcem. Zaleca się stosowanie filtrów o SPF wynoszącym co najmniej 30, a najlepiej 50 (szczególnie u niemowląt, dzieci o jasnej karnacji lub mających atopową skórę). Filtr nakłada się 15 do 30 minut przed ekspozycją na słońce. Nałożenie kremu/emulsji należy powtarzać co 2h oraz po każdej kąpieli, wycieraniu ręcznikiem.

Filtry przeciwsłoneczne mogą być chemiczne lub fizyczne. U najmłodszych (dzieci do 2 roku życia) zaleca się stosowanie filtrów fizycznych (mineralnych). Poznasz je po tym, ze zawierają w swoim składzie tlenek cynku lub dwutlenek tytanu.

A co jeśli mimo ochrony dojdzie do oparzenia? Przede wszystkim należy przerwać ekspozycje na promieniowanie. Można także zastosować preparaty łagodzące z alantoiną lub pantenolem.[[5]]

Biegunka i wymioty

W apteczce nie może zabraknąć środków na dolegliwości gastryczne. Warto spakować ze sobą elektrolity oraz substancje działające przeciwbiegunkowo. Dzieci mogą stosować np.:

  • węgiel leczniczy – u dzieci i dorosłych powyżej 12 roku życia podaje się 4g (najlepiej w postaci zawiesiny);
  • diosmektyt – można podawać u dzieci powyżej 2 roku życia, w przypadku młodszych dzieci należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą;
  • probiotyki – mogą być także stosowane profilaktycznie przed wyjazdem, szczególnie jeżeli Wasz cel podróży to egzotyczne kraje.

Ponieważ jednak lepiej zapobiegać niż leczyć, wybierając dalsze destynacje, nie zapominaj o warunkach sanitarnych panujących w niektórych krajach. Preparaty do początkowego żywienia niemowląt dostępne za granicą mogą mieć inny skład. Jeśli dziecko nie jest karmione piersią, rozważ czy nie zabrać ze sobą mieszanek. Woda kranowa w wielu państwach nie jest pitna! Dlatego zaleca się spożywanie wyłącznie wody butelkowanej. Nie zaleca się także mycia zębów czy też płukania smoczków lub gryzaków w wodzie prosto z kranu.[[6]]  

Gorączka

Na wszelki wypadek warto wziąć ze sobą coś przeciwbólowego i przeciwgorączkowego. Chociaż lato nie jest sezonem przeziębieniowym, skoki temperatur między klimatyzowanymi pomieszczeniami a ciepłem na polu mogą sprzyjać infekcjom. Jeśli Twoje pociechy są w wieku niemowlęcym, najlepiej zabrać czopki z ibuprofenem lub paracetamolem. Pamiętaj, że dawki obu substancji przeliczane są w zależności od masy ciała dziecka. Zaleca się jednorazowo podawanie 10-15mg/kg masy ciała paracetamolu lub 5-10mg/kg masy ciała ibuprofenu (max. 20-30 mg/kg masy ciała dziennie). Starszym dzieciom można podawać środki przeciwbólowe w postaci syropów lub jeśli dziecko ma powyżej 12 lat w postaci tabletek. Dzieciom do 12 roku życia nie można podawać preparatów zawierających w swoim składzie kwas acetylosalicylowy.[[7]]

Co jeszcze?

Jadąc na wakacje warto wyposażyć się także w:

  • żel antybakteryjny,
  • mokre chusteczki,
  • sól fizjologiczną,
  • małe nożyczki,
  • krem na odparzenia,
  • aspirator,
  • sterylną igłę.

Podsumowanie

Wyjeżdżając na wakacje z dzieckiem nie zapomnij przede wszystkim o stale przyjmowanych lekach, jeśli dziecko takie przyjmuje. Wyposaż swoją apteczkę w lekarstwa na najczęściej pojawiające się dolegliwości podróżne, takie jak otarcia, wymioty czy biegunka. Jeśli już wcześniej byliście na urlopie z dziećmi, zastanów się czy coś Was zaskoczyło pod względem medycznym, jakich lekarstw używaliście. Jeżeli wybieracie się w określone miejsce, możesz wcześniej sprawdzić, gdzie najbliżej zlokalizowana jest apteka. Wyjeżdżając za granicę, nie zapomnij o ubezpieczeniu zdrowotnym oraz zabraniu karty EKUZ (Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego).

Wykaz źródeł

[1]          Priesol AJ et al.: Motion sickeness. 2022. UpToDate [dostęp 29.06.2022]

[2]          NHS: Motion sickness. 2020 [dostęp 1.07.2022]

[3]          ChPL Aviomarin, 50 mg, tabletki. Nr pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: R/3247

[4]          NHS: Insect bites and stings. 2019. [dostęp 1.07.2022]

[5]          Baron ED et al.: Selection of sunscreen and sun-protective measures. UpToDate. 2021 [dostęp 29.06.2022]

[6]          Weinber MS et al.: Traveling Safely with Infants & Children. Center for Disease Control and Prevention. 2019. [dostęp 1.07.2022]

[7]          Maluśka K: Zdrowie malucha – jak farmaceuta może pomóc małemu pacjentowi? Naczelna Izba Aptekarska [dostęp 1.07.2022]

Chociaż wiosna i pierwsze dni lata nie należały do najcieplejszych w historii Polski, słońca dostaliśmy naprawdę wiele. Jak każdy medal, taka pogoda ma dwie strony, bo oprócz lepszego samopoczucia w związku z piękną pogodą, wzrosło ryzyko oparzeń słonecznych. Jak im zapobiegać i sobie z nimi poradzić?

Promieniowanie UV, melanina i pigmentacja skóry

Promieniowanie ultrafioletowe (UV), o którym często można usłyszeć czy przeczytać w mediach lub reklamach to naturalne promieniowanie, które pochodzi od słońca. Ilość UV, która dociera na powierzchnię naszej planety zależy od wielu czynników, m.in. od odległości Słońca od Ziemi (która się zmienia), pory dnia czy „grubości” warstwy ozonowej. Promienie UV są emitowane przez cały rok, jednak w okresie letnim, kiedy słońca jest najwięcej, najbardziej zagrażają naszej skórze.[i]

Melanina, związek znajdujący się w naszej skórze, odpowiada za ochronę powierzchni ciała przed negatywnym wpływem UV. To właśnie ilość pigmentu określa też kolor naszej skóry – im więcej melaniny, tym ciemniejsza jest. Jeśli ilość tego związku nie radzi sobie z natężeniem promieniowania, dochodzi do oparzenia słonecznego skóry.

Kiedy skóra jest „oparzona”?

Objawy oparzenia słonecznego są bardzo charakterystyczne. Każdy, kto kiedykolwiek spędził zbyt wiele czasu na słońcu bez ochrony, doświadczył przynajmniej niektórych z nich:

  • Zaczerwienienie,
  • Pęcherze, które z czasem napełniają się płynem
  • Opuchlizna,
  • Ból skóry i tkliwość,
  • Uczucie gorąca,
  • Ból głowy,
  • Dreszcze.[ii]

Nie wszystkie objawy wystąpią zawsze. Im bardziej zostanie poparzona skóra, tym gorsze pojawią się efekty.

Podział oparzeń i udar cieplny

Skala oparzeń termicznych pozwala podzielić nam oparzenia na dwa rodzaje – według występujących objawów. Pierwszy stopień charakteryzuje się wyłącznie uczuciem ciepła w dotyku i zaczerwienieniem skóry, w drugim natomiast pojawiają są pęcherze z płynem i opuchlizna.[iii]

Jeśli wystawimy nasz organizm na promienie słoneczne i wysoką temperaturę, ryzykujemy pojawieniem się udaru cieplnego (inaczej: słonecznego). To znacznie poważniejszy stan, który wymaga specjalnego traktowania i może bezpośrednio zagrażać życiu.[iv]

Zapobieganie oparzeniom słonecznym

Oparzeniom słonecznym można zapobiegać na kilka prostych sposobów:

  • Pierwszy i najbardziej oczywisty to unikanie ekspozycji (wystawiania się) na promienie słoneczne, szczególnie w godzinach 10:00-16:00.
  • Drugi to stosowanie kremów, mleczek do opalania i sprayów z filtrem UV. To naprawdę skuteczne preparaty, które blokują negatywny wpływ UV na naszą skórę. Im większa liczba na opakowaniu kosmetyku (np. 50, 50+), tym większa ochrona przed promieniowaniem. Preparaty z filtrem powinno nakładać się co 2 godziny.
  • Kolejna metoda jest mniej wygodna i proponuje noszenie grubo tkanej, ciemnej, ale cienkiej odzieży.2

Większe ryzyko oparzeń

Istnieje kilka czynników, które mogą zwiększyć ryzyko bolesnego i długo leczonego oparzenia słonecznego. Oprócz niestosowania powyższych rad, należy uważać jeśli:

  • Stosowane są niektóre leki (informacje o ryzyku oparzenia znajdują się w ulotce lub poinformuje o tym farmaceuta w aptece),
  • Brak jest regularnego nawodnienia,
  • Osoba posiada jasną karnację,
  • Osoba cierpi na niektóre choroby, np. bielactwo,
  • Celowo eksponuje się skórę w celu opalenia.2

Leczenie oparzeń słonecznych

Metody leczenia oparzeń słonecznych są naprawdę rozmaite. Pierwsza część pomocnych produktów to te dostępne w aptekach i sklepach. Prosząc o preparat na oparzenie, należy szukać w składzie:

  • Pantenol,
  • Witaminę E,
  • Alantoinę,
  • Aloes.

Wymienione składniki przede wszystkim wspierają proces gojenia i łagodzą odczuwany dyskomfort. Występują w postaci kremów, maści i pianek, przy czym ostatnia postać może być najmniej bolesna w rozprowadzaniu na skórze.

Dodatkowo, można zastosować popularne leki przeciwbólowe, jeśli to konieczne. Niektóre z nich, niestety, zwiększają ryzyko oparzeń, dlatego po zażyciu nie powinno się wracać „na słońce”.

Metody domowe

Oczywiście, jak w wielu przypadkach, tak i przy oparzeniach pomoc znajdziemy w kuchennej szafce lub lodówce. Na oparzoną skórę można zaaplikować miód naturalny (właściwości przeciwzapalne i nawilżające), płatki owsiane namoczone w wodzie (zmniejszają uczucie swędzenia) oraz produkty mleczne w postaci okładów, np. maślanka, jogurt naturalny (chłodzą i działają antybakteryjnie). Dobrze sprawdzi się także prysznic w letniej lub chłodnej wodzie.[v],[vi],[vii]

Czego unikać

Przede wszystkim nie powinno się stosować opłukiwania skóry lodowatą wodą lub przykładania lodu tuż po zejściu ze słońca. Tkanka skórna doznaje wtedy szoku termicznego. Niewskazane jest także przebijanie bąbli na skórze, co może doprowadzić do zakażenia i opóźni proces gojenia.1

Podsumowanie

Aby być przygotowanym na oparzenia słoneczne, warto zapamiętać kilka informacji:

  • Ochrona ciała przed oparzeniem to najlepszy sposób na uniknięcie bólu. Stosuj filtry, nie opalaj się, dbaj o dobre nawodnienie organizmu.
  • Skuteczne leczenie oparzeń to połączenie specjalnych preparatów i rozsądnego korzystania z domowych sposobów.
  • Lodowata kąpiel i przebijanie pęcherzy jedynie zaszkodzi Twojej skórze.

[i] Young A, Tewari A: Sunburn. UpToDate 2020

[ii] Guerra KC, Crane JS. Sunburn. [Updated 2022 May 8]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK534837/ [dostęp: 17.06.2022]

[iii] Jeschke, Marc G et al. “Burn injury.” Nature reviews. Disease primers vol. 6,1 11. 13 Feb. 2020

[iv] Morris A, Patel G. Heat Stroke. [Updated 2022 Apr 30]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK537135/ [dostęp: 17.06.2022]

[v] Hekmatpou, Davood et al. “The Effect of Aloe Vera Clinical Trials on Prevention and Healing of Skin Wound: A Systematic Review.” Iranian journal of medical sciences vol. 44,1 (2019): 1-9

[vi] Kazimierska K, Kalinowska-Lis U. Milk Proteins-Their Biological Activities and Use in Cosmetics and Dermatology. Molecules. 2021;26(11):3253. Published 2021 May 28

[vii] Huseini HF, Rahimzadeh G, Fazeli MR, Mehrazma M, Salehi M. Evaluation of wound healing activities of kefir products. Burns. 2012 Aug;38(5):719-23