Pierwsze miesiące są dla świeżo upieczonych rodziców pełne emocji. Czują radość z narodzin dziecka, ale jednocześnie mogą pojawić się zmartwiania, kiedy maluszek choruje. Czy wiesz jakie są objawy infekcji u noworodków?
Infekcja u noworodka – objawy, kiedy do lekarza?
Rodzice powinni obserwować każdą zmianę w zachowaniu swojego maluszka. Objawem, który zwykle martwi opiekunów jest gorączka. Może ona być symptomem wielu dolegliwości.
W przypadku niemowlęcia powyżej trzeciego miesiąca życia, jeżeli nie ma podwyższonej temperatury, problemów z karmieniem czy snem, wizyta u lekarza nie jest konieczna. U noworodków poniżej tego wieku zaleca się, aby skonsultować z lekarzem nawet niegroźną infekcję, jak np. katar.
Bezwzględnie należy udać się do lekarza, jeśli u Twojej pociechy wystąpi choćby jeden z poniższych objawów:
- blada, popielata lub sina skóra,
- brak reakcji dziecka np. na dotyk,
- płacz inny niż zwykle (słaby o wysokim tonie),
- nieprawidłowy, przyspieszony oddech,
- gorączka powyżej 38˚C bądź temperatura poniżej 36˚C (rekomendowaną metodą pomiaru temperatury u noworodków jest umieszczenie termometru elektronicznego bądź ciekłokrystalicznego pod pachą),
- nieblednąca wysypka,
- zdrętwienie szyi,
- drgawki,
- wypukłe ciemiączko,
- biegunka z odwodnieniem,
- częste, silne wymioty oraz wymioty żółciowe (zielone lub żółto-zielone).
Tych objawów nie należy lekceważyć, gdyż mogą być sygnałem poważnych chorób zagrażających życiu. Gorączka występuje powszechnie podczas infekcji, jednak prawidłowa temperatura czy zbyt niska nie wyklucza niebezpiecznego zakażenia.[[1],[2],[3]]
Infekcje wirusowe
Noworodek może zarazić się wirusem od mamy podczas porodu oraz już po urodzeniu od personelu szpitala czy członków rodziny. Zakażenie wirusami jest częstsze u noworodków niż u starszych niemowląt, częściowo z powodu słabszej odporności. Wśród chorób wirusowych można wymienić:
- Grypę – charakteryzuje się gorączką i objawami zakażenia górnych dróg oddechowych np. kaszlem.
- Zapalenie oskrzelików wywołane m.in. wirusem RSV – może powodować bezdech i świszczący oddech.
- Infekcję SARS-CoV-2 – może doprowadzić do ciężkiej niewydolności oddechowej z gorączką i kaszlem.
Szczególnie niebezpieczne są wirusy:
- Opryszczki pospolitej (HSV) – może być przyczyną zagrażającego życiu zakażenia ośrodkowego układu nerwowego.
- Enterowirus i parechowirus – mogą powodować zapalenie opon mózgowych czy mięśnia sercowego.
- 3. Cytomegalii (CMV) – u wcześniaków i noworodków z bardzo niską masą urodzeniową może wywołać zespół podobny do sepsy, zapalenie płuc, czy wątroby i jelit.[[4]]
Infekcje bakteryjne
Dzieci są narażone również na infekcje bakteryjne. Rozwinąć może się sepsa, bez towarzyszących infekcji lub z takimi jak:
- zakażenia układu moczowego (ZUM),
- bakteremia (zakażenie krwi bakteriami),
- zapalenie opon mózgowych,
- zapalenie płuc,
- zapalenie pępka,
- zapalenie sutka,
- ropień skóry.
Sepsa, nazywana też posocznicą, jest gwałtowną reakcją organizmu na zakażenie. Występuje gorączka, dreszcze, przyspieszona akcja serca, osłabienie, przyspieszony oddech, bóle mięśni, zasinienie i zaburzenia świadomości. Stan ten zagraża życiu, ponieważ prowadzi do niewydolności wielu narządów.[4]
Ile trwa infekcja?
Przeziębienie u noworodka trwa nawet 10-14 dni. Czas leczenia poważnej infekcji będzie zależał od stanu dziecka i wyników badań krwi. Niektóre noworodki mogą potrzebować dłuższego czasu na wyzdrowienie.
Jakie czynniki zwiększają ryzyko rozwoju infekcji u noworodka?
Niektóre noworodki są bardziej narażone na rozwój infekcji niż inne. Wśród czynników, które zwiększają ryzyko znajdują się:
- przedwczesne narodziny,
- infekcja krwi, moczu lub kanału rodnego u matki przed porodem,
- gorączka u matki podczas porodu,
- poprzednio urodzone przez matkę dziecko miało infekcję,
- przedwczesne pęknięcie błon płodowych.[7]
Jak leczyć infekcję u noworodka?
Podczas infekcji u noworodka może pojawić się katar. Czasem wydzielina z nosa pozostaje niezauważona, dopóki nie stanie się zabarwiona i gęsta. Z katarem można poradzić sobie domowymi metodami. W jaki sposób?
- Dbając o świeże powietrze w otoczeniu dziecka. Warto chodzić na spacery i wietrzyć pokój dziecka. Powietrze powinno być wilgotne i nieco chłodniejsze. Można to osiągnąć, stosując nawilżacze powietrza z chłodną mgiełką.
- Robiąc inhalację. Najlepszy do tego celu będzie roztwór soli fizjologicznej. Taki aerozol nawilży drogi oddechowe.
- Stosując aspiratory. Noworodek nie potrafi sam wydmuchać nosa, więc potrzebuje do tego pomocy. Możemy wybierać spośród różnych produktów – odciągacze do kataru na wdech rodzica, odsysacze podłączane do odkurzacza oraz odciągacze elektryczne. Farmaceuta w aptece pomoże wybrać najbardziej odpowiedni do Waszych potrzeb.
W przypadku niektórych zakażeń konieczne będzie zastosowanie leków przeciwwirusowych lub antybiotyków, gdy chorobę spowodowały bakterie. Lekarz dobierze odpowiedni lek i jego dawkę dostosowaną do wieku i masy dziecka. Terapia zwykle trwa od 2 do 7 dni, czasem może być dłuższa. Należy wspomnieć, że antybiotyki nie zawsze są koniecznością. Podaje się je tylko wtedy, gdy jest to uzasadnione.[[5],[6]]
Karmienie piersią podczas infekcji noworodka
Jeśli noworodek czuje się wystarczająco dobrze, nie ma przeciwskazań do karmienia piersią, a wręcz jest to zalecane. Poprzez pokarm uzyskuje od mamy przeciwciała, które wzmacniają odporność. Jeśli dziecko nie jest w stanie ssać piersi, istnieje opcja podawania mleka matki poprzez sondę nosowo-żołądkową.[[7]]
Wykaz źródeł
[1] Gorączka u dzieci – rekomendacje postępowania w praktyce podstawowej opieki zdrowotnej – KOMPAS GORĄCZKA. Rekomendacje opracowane przez ekspertów: Polskiego Towarzystwa Pneumologii Dziecięcej, Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego, Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej, Polskiego Towarzystwa Farmacji Klinicznej i Terapii. Family Medicine & Primary Care Review 2021; 23(1)
[2] NICE Guidance: Neonatal infection: antibiotics for prevention and treatment. 2021
[3] NICE Guidance: Postnatal care. 2021
[4] R. Scarfone, Ch. S Cho: Ill-appearing infant (younger than 90 days of age): Couses. 2022 [dostęp 25.08.2022]
[5] FDA: Should You Give Kids Medicine for Coughs and Colds? 2021
[6] H. F. Smitherman, Ch. G. Macias: The febrile neonate (28 days of age or younger): Outpatient evalutation and initial management [dostęp 25.08.2022]
[7] Infection in newborns. Information for patients and carers. NHS [dostęp 26.08.2022]
