Ból i pieczenie podczas oddawania moczu to tylko kilka z objawów zapalenia pęcherza moczowego. Schorzenie to częściej dotyka kobiet niż mężczyzn. Warto wiedzieć, jak sobie skutecznie z nim poradzić.
Przyczyny zapalenia pęcherza moczowego
Około 75-95% przypadków zapalenia pęcherza moczowego powoduje bakteria Escherichia coli. Bytuje ona w naszym jelicie grubym. Uczestniczy tam w rozkładzie pokarmu oraz bierze udział w produkcji witaminy B i K. Jeśli jednak bakteria ta przedostanie się do innych narządów, może prowadzić do nieprzyjemnych objawów. Przeniesienie jej z okolic odbytu do cewki moczowej, która odprowadza mocz z pęcherza na zewnątrz ciała, zwiększa ryzyko zapalenia pęcherza moczowego.
Istnieją czynniki, które sprzyjają przeniesieniu bakterii, zaliczamy do nich m.in:
- aktywność seksualną,
- powstrzymywanie oddawania moczu,
- brak całkowitego opróżniania pęcherza podczas wizyty w toalecie,
- podcieranie pośladków od tyłu do przodu po skorzystaniu z toalety,
- używanie środków plemnikobójczych,
- wcześniejsza antybiotykoterapia.[[1],[2],3]
Przyczyną infekcji mogą być także inne bakterie czy też grzyby.
Dlaczego kobiety częściej zmagają się z zapaleniem pęcherza moczowego?
Powodem są różnice w budowie anatomicznej ciała. Kobiety posiadają krótszą cewkę moczową niż mężczyźni. Bakterie mają więc łatwiejszą trasę do pokonania na drodze do pęcherza moczowego. Gdy znajdą się już w pęcherzu – wywołują infekcję.
Jak rozpoznać zapalenie pęcherza moczowego – objawy
Stosunkowo łatwo rozpoznać zapalenie pęcherza moczowego. Objawy to m.in.:
- ból i pieczenie podczas oddawania moczu,
- potrzeba częstszego oddawania moczu,
- uczucie parcia na mocz,
- krew w moczu,
- oddawanie moczu w niewielkich ilościach, nawet po kilka kropel.
Dodatkowo może pojawić się np. gorączka, dreszcze i ból brzucha.[[3]]
Kiedy do lekarza?
Warto skonsultować się z lekarzem, gdy infekcja pojawiła się u Ciebie pierwszy raz w życiu lub gdy nie mija przez około 2-3 dni po zastosowaniu środka przeciwbakteryjnego bez recepty. Szczególnie ważne, by jak najszybciej udać się do lekarza, jeśli jesteś w ciąży lub masz gorączkę, dreszcze i krew obecną w moczu. Może to sugerować poważniejszą infekcję.[1]
Jak leczymy zapalenie pęcherza?
Zapalenie pęcherza moczowego leczymy, przyjmując odpowiednie preparaty o działaniu przeciwbakteryjnym. Skutecznie hamują one trwającą infekcję, spowodowaną bakteriami.
Ważną kwestią jest również to, by pić dużo płynów podczas choroby. Zwiększa to częstość oddawania moczu, a więc bakterie są szybciej wydalane. Najlepiej pić wodę. Można także pić sok żurawinowy, jednak nie wykazuje on dodatkowej skuteczności w łagodzeniu objawów zapalenia pęcherza moczowego.[3]
Jak poprawnie stosować leki na zapalenie pęcherza moczowego?
Niezwykle ważne, by przestrzegać wszystkich zaleceń lekarza. Bardzo istotny jest czas, przez jaki mamy przyjmować lek. Zbyt wczesne odstawienie antybiotyku, może skutkować nawrotem zakażenia.
Warto wspomnieć tutaj także o zasadach stosowania furazydyny (furaginy). To lek przeciwbakteryjny dostępny bez recepty. W pierwszym dniu leczenia należy zażyć 100 mg 4 razy na dobę. W kolejnych dniach będzie to już 100 mg 3 razy na dobę. 100 mg to zwykle ilość zawarta w 2 tabletkach, ale w obrocie są również preparaty z taką zawartością w jednej tabletce. W razie wątpliwości zapytaj o to farmaceutę w swojej aptece.
Furaginę przyjmujemy podczas posiłków bogatych w białko, dzięki czemu lek lepiej zadziała. Przykład takiego pokarmu to twarożek czy mięso. Można także spotkać się z zaleceniami przyjmowania witaminy C w celu zakwaszenia moczu, co miałoby poprawić działanie furaginy. Jednak witamina C nie zakwasza moczu. Przyjmowanie jej nie pomoże więc w szybszym wyleczeniu zapalenia pęcherza moczowego. Ważne, by furaginę stosować przez 7-8 dni i nie kończyć zażywania, gdy tylko poczujemy się lepiej. Jeśli jednak objawy po tygodniu nie ustępują, lub co gorsza, nasilają się, należy bezzwłocznie udać się do lekarza, szczególnie jeśli jeszcze nie było wizyty.[[4],[5]]
Czy zapalenie pęcherza może nawracać?
Niestety, ale u niektórych kobiet może zdarzyć się ponowna infekcja. O nawracającym zapaleniu pęcherza moczowego mówimy, gdy mamy 2 lub więcej infekcji w ciągu 6 miesięcy albo 3 lub więcej infekcji w przeciągu roku. Zwiększona podatność na ponowne zapalenie pęcherza może wiązać się z aktywnością seksualną i stosowaniem środków plemnikobójczych. Czasem jednak większe ryzyko zachorowania wynika z czynników genetycznych.[3,[6]]
Jak zapobiegać nawrotom zapalenia pęcherza moczowego?
By unikać nawracających zakażeń, warto pamiętać o profilaktyce i wprowadzić pewne nawyki do swojego życia. Zaliczamy do nich:
- spożywanie dużej ilości płynów, nawet 3-4 litry dziennie, by zwiększyć częstość oddawania moczu,
- oddawanie moczu, zanim czujemy parcie na mocz,
- oddawanie moczu po stosunku,
- unikanie dezodorantów intymnych i długich kąpieli z bąbelkami,
- zrezygnowanie ze środków plemnikobójczych i stosowanie innej metody antykoncepcji np. prezerwatyw,
- właściwy kierunek podcierania się w toalecie, to znaczy od przodu do tyłu.
Profilaktyczne zażywanie probiotyków doustnie lub dopochwowo nie ma udowodnionej skuteczności w zapobieganiu zapalenia pęcherza moczowego. [3,6]
Wykaz źródeł
[1] NHS: Cystitis. 2022 [dostęp 20.03.2023]
[2] Gupta K.: Acute simple cystitis in females. UpToDate. 2022 [dostęp 20.03.2023]
[3] Rekomendacje diagnostyki, terapii i profilaktyki zakażeń układu moczowego u dorosłych: Hryniewicz W., Holecki M. Narodowy Program Ochrony Antybiotyków. 2015
[4] Charakterystyka Produktu Leczniczego Furaginum Hasco, 50 mg, tabletki. Numer pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: 26375
[5] Baxman A. et al.: Effect of vitamin C suppelments on urinary oxylate and pH in calcium stone – forming patients. 2003
[6] Gupta K.: Recurrent simple cystitis in women. UpToDate. 2022 [dostęp 21.03.2023]
