Blisko 80% dorosłych osób jest zakażonych Helicobacter pylori, jednak tylko u części z nich pojawiają się objawy zakażenia. Są to m.in. bóle brzucha, niestrawność lub nudności. Czy wiesz, do jakiego lekarza udać się, podejrzewając u siebie infekcję H.pylori ?
Bakteria Helicobacter pylori
Helicobacter pylori (H. pylori) to bakteria bytująca w ludzkim żołądku. Dostaje się ona do przewodu pokarmowego po spożyciu pokarmu lub wody zainfekowanej nią. W Polsce jest nią zakażonych ok.70-80% dorosłych i ok. 30% dzieci. U większości osób infekcja ta nie daje żadnych objawów, jednak u ok. 10-20% zakażonych rozwijają się choroby z nią związane np. zapalenie żołądka, wrzody żołądka lub dwunastnicy.[[1],[2]]
Zakażenie Helicobacter pylori – objawy
U części osób zakażenie H. pylori może objawiać się m.in.:
- bólem lub dyskomfortem w górnej części brzucha,
- wzdęciami,
- uczuciem sytości po spożyciu niewielkiej ilości jedzenia,
- brakiem apetytu,
- nudnościami,
- wymiotami,
- ciemnymi stolcami.[2]
Test na Helicobacter pylori
Mimo że większość populacji jest zakażona, badania na obecność H. pylori nie wykonuje się u każdej osoby. Lekarz może zalecić przeprowadzenie diagnostyki w przypadku m.in.:
- niestrawności, po wykluczeniu innych możliwych przyczyn,
- zanikowego zapalenia żołądka,
- choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy,
- obecności raka żołądka w rodzinie,
- niewyjaśnionej niedokrwistości z niedoboru żelaza,
- niedoboru witaminy B12.
Zakażenie H. pylori można potwierdzić, wykonując badanie kału lub test oddechowy. Dostępne są także tzw. szybkie domowe testy, jednak najbardziej wiarygodne będą badania wykonane w laboratorium diagnostycznym. [2,[3]]
Leczenie Helicobacter pylori
Eradykcja, bo tak nazywa się leczenie Helicobacter pylori, bywa trudna ze względu na oporność wspomnianej bakterii na niektóre antybiotyki. Aby terapia była skuteczna, niezwykle ważna jest współpraca między pacjentem oraz lekarzem. Przed jej rozpoczęciem lekarz przeprowadza dokładny wywiad dotyczący m.in. wcześniej stosowanych w tym celu antybiotyków i omawia schemat przyjmowania leków. Przestrzeganie zaleceń znacznie zwiększa szansę na powodzenie leczenia.
Terapia obejmuje przyjmowanie:
- antybiotyków – które mają za zadanie zabić bakterię,
- inhibitorów pompy protonowej – obniżają pH żołądka, co zwiększa wrażliwość bakterii na antybiotyki,
- związków bizmutu – działają bakteriobójczo w połączeniu z antybiotykami.
Terapia trwa zwykle 10-14 dni i po jej zakończeniu konieczne jest ponowne wykonanie testu na obecność Helicobacter pylori.[1,3]
Rola probiotyków
Probiotyki mogą wspomagać leczenie zakażenia H. pylori i łagodzić możliwe działania niepożądane przyjmowanych leków np. biegunki. Należy jednak pamiętać, że nie każdy szczep probiotyczny wykazuje takie działanie. Przy eradykacji H. pylori skuteczność potwierdzono w przypadku np. szczepów:
- Saccharomyces boulardii,
- Lactobacillus reuteri.
Ważna jest także ilość szczepów zawarta w jednej kapsułce i czas ich przyjmowania. W wyborze odpowiedniego preparatu może pomóc Ci farmaceuta w aptece.[2,3,[4]]
Czy można zapobiec zakażeniu H. pylori?
Istnieje kilka sposobów, które mogą zmniejszyć ryzyko zakażenia. Są to:
- mycie rąk wodą i mydłem, szczególnie po wyjściu z toalety,
- mycie warzyw i owoców przed spożyciem,
- picie wody wyłącznie z bezpiecznych źródeł,
- unikanie kąpieli w zanieczyszczonej wodzie,
- niedotykanie śliny i wymiocin osób zakażonych H. pylori.[[5]]
Dieta przy Helicobacter pylori
Dane dotyczące roli diety w terapii Helicobacter pylori są niejednoznaczne. Spożywanie niektórych produktów określa się w części badań jako czynnik pomagający zmniejszyć ryzyko zakażenia oraz wspomagający leczenie. O jakich pokarmach mowa? Są to między innymi:
- owoce jagodowe, np. truskawki, maliny, borówki,
- warzywa kapustne, np. kalafior, kapusta, brokuł,
- przetwory mleczne, np. kefiry,
- miody,
- zielona herbata,
- zioła, np. cynamon, imbir, rozmaryn, kminek.
Należy pamiętać, że sama dieta nie jest w stanie wyeliminować zakażenia, jednak zdrowy styl życia i dieta bogata w różnorodne składniki odżywcze zawsze będzie dobrym wyborem wspierającym zdrowie.[[6]]
Wykaz źródeł
[1] Agencja Oceny Technilogi Medycznych i Taryfikacji: Rekomendacja nr 96/2020 z dnia 30 grudnia 2020 r. Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji w sprawie zasadności wydawania zgody na refundację produktu leczniczego: Talicia (amoksycylina, omeprazol, ryfabutyna) we wskazaniu: Helicobacter pylori w kolejnej linii leczenia
[2] Lamont JT: Patient education: Helicobacter pylori infection and treatment (Beyond the Basics). UpToDate 2022 [dostęp 21.06.2024]
[3] Jaroń K. et al.: Diagnostic and therapeutic recommendations on Helicobacter pylori infection. Recommendations of the Working Group of the Polish Society of Gastroenterology. Prz Gastroenterol. 2023;18(3):225-248.
[4] Aumpan N, Mahachai V, Vilaichone RK: Management of Helicobacter pylori infection. JGH Open. 2022 Nov 21;7(1):3-15
[5] UpToDate: Patient education: H. pylori infection (The Basics). 2024 [dostęp 22.06.2024]
[6] Taraszewska A: Dietetyczne sposoby na Helicobacter pylori. 2019. Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej [dostęp 22.06.2024]