Ucisk, ból czy pieczenie w klatce piersiowej mogą być objawem choroby niedokrwiennej serca. Wynikają one z niewystarczającego dopływu krwi do serca. Schorzenie to można leczyć, stosując odpowiednie leki oraz wprowadzając zmiany w stylu życia.
Choroba niedokrwienna serca – co to jest?
Choroba niedokrwienna serca (ChNS) wiąże się z niewystarczającym dopływem krwi do mięśnia sercowego. Wynika to najczęściej z powodu nagromadzenia się blaszek miażdżycowych w tętnicach lub uszkodzeń wewnątrz naczyń krwionośnych serca, co powoduje ich zwężenie. Jeśli wspomniane blaszki miażdżycowe gromadzą się w tętnicach wieńcowych, możemy mówić o chorobie wieńcowej. Choroba niedokrwienna należy do grupy chorób przewlekłych (długotrwałych) i postępujących w czasie. Może ona doprowadzić np. do zawału serca. Chorobę niedokrwienną serca można kontrolować za pomocą leczenia farmakologicznego oraz zmian w stylu życia.[[1],[2]]
Jak rozpoznać chorobę niedokrwienną serca?
Objawy choroby niedokrwiennej serca u każdej osoby mogą być nieco inne. Zdarza się także, że chory nie odczuwa żadnych dolegliwości. Najczęstszym objawem ChNS jest dławica piersiowa, zwana bólem wieńcowym. Charakteryzują ją uczucie ucisku lub dyskomfortu (np. bólu, duszności, pieczenia, ciężkości) w przedniej części klatki piersiowej. Dyskomfort może być odczuwany także w okolicy szyi, żuchwy lub ramion. Dławicę piersiową może wywoływać wysiłek fizyczny lub stres. Zdarza się jednak, że u niektórych osób pojawia się ona także w spoczynku.[1,[3]]
Choroba niedokrwienna a zawał serca
Choroba niedokrwienna serca zależnie od nasilenia i stopnia niedokrwienia serca może skutkować dławicą piersiową lub w bardzo nasilonym stadium – zawałem serca. Objawy zawału serca również obejmują ból i duszność w klatce piersiowej. Inne możliwe oznaki to między innymi:
- zawroty głowy,
- ucisk w klatce piersiowej,
- pieczenie za mostkiem,
- lęk,
- zimne poty,
- silne osłabienie,
- ból brzucha.
Jeśli podejrzewasz, że Ty lub osoba w Twoim otoczeniu może mieć zawał, zadzwoń pod numer ratunkowy 999 lub 112. Pracownicy ochrony zdrowia udzielą Ci pomocy.[[4]]
Diagnostyka choroby niedokrwiennej serca
Doświadczając dyskomfortu w klatce piersiowej, należy zgłosić się do lekarza Podstawowej Opieki Zdrowotnej (POZ) lub do kardiologa. Zapytają oni o doświadczane objawy oraz mogą przeprowadzić badania takie jak:
- elektrokardiogram (EKG) serca w spoczynku lub wysiłkowy,
- echokardiografię (echo serca),
- ultrasonografię (USG) tętnic szyjnych,
- radiogram (RTG) klatki piersiowej.[1]
Czynniki ryzyka rozwoju choroby niedokrwiennej serca
Wśród czynników ryzyka rozwoju choroby niedokrwiennej można wymienić między innymi:
- nadwagę i otyłość,
- brak aktywności fizycznej,
- niezdrową dietę,
- wysoki poziom cholesterolu LDL we krwi,
- palenie tytoniu,
- występowanie w rodzinie chorób serca.[3]
Miażdżyca a choroba wieńcowa
Najczęstszą przyczyną choroby niedokrwiennej serca jest akumulowanie się blaszek miażdżycowych w ścianach tętnic doprowadzających krew do serca (tętnicach wieńcowych). Wspomniane blaszki powstają w wyniku nagromadzenia się w ciele nadmiaru cholesterolu. Odkładając się w naczyniach krwionośnych powodują ich zwężenie, co może częściowo lub całkowicie zablokować przepływ krwi.[3]
Leczenie choroby niedokrwiennej serca
Celem leczenia choroby niedokrwiennej serca jest złagodzenie doświadczanych objawów oraz zmniejszenie ryzyka pojawienia się zawału serca. Leczenie u każdego pacjenta może wyglądać nieco inaczej, ale najczęściej obejmuje przyjmowanie leków, np.:
- Przeciwniedokrwiennych – mają za zadanie zapobiegać wystąpieniu dławicy poprzez m.in. rozszerzenie naczyń krwionośnych oraz obniżenie ciśnienia tętniczego krwi.
- Stosowanych w przypadku nagłego ataku dławicy – ich działanie jest bardzo szybkie i polega na rozszerzeniu naczyń krwionośnych.
- Zapobiegających dalszemu rozwojowi choroby – lekarz może zalecić przyjmowanie leków przeciwpłytkowych, obniżających stężenie cholesterolu czy glukozy we krwi.
U niektórych chorych konieczne może okazać się także przeprowadzenie zabiegu np. angioplastyki, polegającej na chirurgicznym rozszerzeniu wąskich tętnic.[1,2,[5]]
Choroba wieńcowa – rokowanie
Choroba niedokrwienna serca to postępujące schorzenie. Podejmując jednak leczenie oraz wprowadzając zmiany w stylu życia, można skutecznie zapobiec dalszemu rozwojowi choroby.[4]
Choroba niedokrwienna serca a profilaktyka
Prowadzenie zdrowego stylu życia to niezwykle ważny element terapii choroby niedokrwiennej serca. Zmiany, jakie warto wprowadzić w życiu, to między innymi:
- rzucenie palenia tytoniu,
- stosowanie diety bogatej w warzywa, owoce, produkty pełnoziarniste,
- unikanie posiłków bogatych w nasycone kwasy tłuszczowe np. tłustych mięs, podrobów,
- ograniczenie spożywania alkoholu do max. 15 g alkoholu etylowego dziennie (co przekłada się na np. dwa niewielkie kieliszki wina) oraz do 100 g tygodniowo,
- podejmowanie codziennej aktywności fizycznej przez 30-60 minut np. spaceru,
- utrzymywanie prawidłowej masy ciała.
Warto także stosować się do zaleceń lekarza i chodzić na regularne kontrole.[1]
Wykaz źródeł
[1] Juhani Knuuti et al.: ESC Guidelines for the diagnosis and management of chronic coronary syndromes: The Task Force for the diagnosis and management of chronic coronary syndromes of the European Society of Cardiology (ESC), European Heart Journal, Volume 41, Issue 3, 14 January 2020, Pages 407–477
[2] Kannam JP, Aroesty JM, Gersh BJ: Chronic coronary syndrome: Overview of care. UpToDate. 2024 [dostęp 24.04.2024]
[3] Centers for Disease Control and Prevention (CDC): Coronary Artery Disease. 2021 [dostęp 24.04.2024]
[4] National Heart, Lung and Blood Institute: Coronary Heart Disease. 2023 [dostęp 24.04.2024]
[5] NHS: Coronary heart disease. 2024 [dostęp 25.04.2024]
